Lee
Al sinds we in Kenia wonen is hij onze trouwe motor taxichauffeur… Lee noemen we hem, ik kwam er pas een paar jaar later achter dat dit zijn achternaam is en hij eigenlijk anders heet. Als we iets nodig hebben bellen we hem en hij haalt het op of bezorgd het daar waar nodig. Moet ik naar de stad maar heb ik geen auto, dan bel ik hem, omdat ik weet dat het veilig is bij hem achterop de motor. In de loop der jaren is het een goede vriend van Elijah geworden.
Vorig jaar klaagde Lee opeens over pijn in zijn knie. Het bleef een beetje komen en gaan, uiteindelijk is hij naar een orthopeed gegaan. Hier heeft hij diverse onderzoeken gehad, maar er kon geen probleem aan zijn knie gevonden worden. Opeens kwam hij niet meer naar zijn werk, als we belden dan was hij thuis. Wat bleek? Hij kon bijna niet meer lopen. Nadat hij opnieuw naar de arts was geweest en uiteindelijk doorgestuurd werd naar een neuroloog, kon hij zelfs zijn been niet meer gebruiken. Uit een MRI bleek dat hij een rare vergroeiing in zijn ruggenmerg had, op borsthoogte. Er zat niets anders op dan zo snel mogelijk naar een ziekenhuis in een andere stad te gaan. De volgende dag is Elijah, samen met een andere vriend, Lee op gaan halen en naar Elodret gereden. Dit is ruim 2,5 uur rijden. Bij aankomst daar blijken er allerlei haken en ogen te zijn in het staatsziekenhuis. Hij zou op wachtlijst komen en zou uiteindelijk pas in maart/april geholpen kunnen worden, met alle gevolgen van dien uiteraard. Na veel overleg met de familie is besloten om naar het privéziekenhuis te gaan waar deze arts ook opereert, echter zijn de kosten daar enorm hoog. De familie kan dit niet betalen en wij ook niet. Omdat hij steeds verder verlamd raakt aan zijn been en Lee nog maar 34 jaar is, is er eigenlijk geen andere optie. Hij wordt opgenomen en gaat diezelfde avond nog voor de operatie. In de tussentijd is er een WhatsAppgroep aangemaakt en mensen beginnen met het sturen van geld, als bijdrage voor de hoge ziekenhuiskosten. Geldinzameling voor ziekenhuiskosten is iets wat hier heel vaak gebeurd.
Na ruim een week en nog een her-operatie kan Lee weer opgehaald worden. Inmiddels kan hij beide benen niet meer gebruiken. De operatie was erg ingewikkeld, de prognose is niet bekent. De familie lijkt het zelf niet zo goed te beseffen dat hij wel eens voor de rest van zijn leven verlamd zou kunnen zijn. De eerste weken thuis zijn moeilijk. Hij heeft veel pijn en kan niets. De fysiotherapeut komt om te helpen, maar doet echter iets ongelooflijk stoms. Hij doet Lee zijn voeten in heet water, als soort van therapie, echter bleek dit kokend heet water te zijn. Omdat Lee geen gevoel heeft in zijn voeten heeft niemand iets door, tot ze zijn voeten er 10 minuten later uithalen en de vellen eraan hangen. In de dagen daarna worden de wonden steeds ernstiger, het ziet er verschrikkelijk uit en er komt ook nog een infectie bij. Ze vragen of ik hen kan helpen met de wondzorg. Om de dag ga ik langs en ben ruim anderhalf uur bezig om alle verbanden te wisselen en de wonden schoon te maken. Heel langzaam, stap voor stap gaat het beter. De arts is een aantal maanden later verbaasd dat zijn voeten zo goed geheeld zijn. Hij dacht dat er een amputatie zou volgen.
In de tussentijd heeft Lee echter ook nog doorligwonden ontwikkeld, ondanks alle adviezen en waarschuwingen. Ook deze wonden verzorg ik. Daarnaast heeft hij nog meer medische zorg nodig en ik probeer te helpen waar ik kan. Naast de medische zorg heb ik ook vaak gesprekken met hem en zijn familie over de toekomst. Het is niet makkelijk om hen te vertellen dat hij waarschijnlijk nooit meer zal lopen. Het is moeilijk om te zien hoe de familie aan het tobben is. Het inkomen van Lee is volledig weggevallen en als oudste zoon had hij veel verantwoordelijkheden.
Inmiddels ligt hij weer in het ziekenhuis, een klein privéziekenhuis in Kisumu. Dit keer voor de fikse doorligwond die septisch werd. Het duwt je weer met de neus op de feiten, hoe je werkelijk aan je lot overgelaten wordt hier als je weinig geld hebt. De familie herhaalde vaak hoe dankbaar ze waren dat ik Lee kon helpen en adviezen gaf. Ze vroegen zich af hoe het zou zijn als ik/wij er niet waren. Ik weet het antwoord niet, maar ik weet wel dat we met basiszorg en goede adviezen al veel kunnen betekenen voor de mensen om ons heen!